Soort van de maand

Gedurende 2022 wordt er elke maand een dier, plant of paddenstoel uit de gemeente Hardenberg in het zonnetje gezet. Op deze website en op de FB-pagina van Natuur in Hardenberg wordt deze dan vermeld (www.facebook.com/groups/NatuurInHardenberg).

Het soort van de maand-project is tot stand gekomen met medewerking van Natuur in Hardenberg, NICHE, De Toren en omroep NOOS. In december komt de patrijs aan de orde.  

De Patrijs
Boerenlandvogels, weidevogels en akkervogels, voor de verwarring allemaal namen voor een specifieke groep vogelsoorten, die deels overlappen en deels ook weer niet. Onze nationale vogel, de Grutto, is een weidevogel, oftewel karakteristiek voor graslanden. Graslanden zijn weer onderdeel van het agrarisch gebied dus is deze soort ook een boerenlandvogel. Een Geelgors daarentegen houdt juist van struwelen, overhoekjes en akkers, ook wel een akkervogel genoemd en tegelijkertijd ook net als de Grutto een boerenlandvogel. 

Deze termen geven dus verschillende type leefgebieden aan, die soms over één kam worden geschoren terwijl een akker met graan in het algemeen niet interessant is voor een Grutto, maar juist wel voor zaadeter als de Geelgors. Akkervogels lijken helaas vaak in de schaduw te leven van de schijnwerper die op de weidevogels is gericht, terwijl zij het net als de meeste boerenlandvogels (zowel vogels van weide als akker dus) niet zo makkelijk hebben de laatste decennia. We moeten tenslotte steeds meer doen met een beperkte hoeveelheid ruimte, zoals landbouw, huizenbouw en onderhoud en aanleg van natuurgebieden. 

Een soort die daarbij wel steeds meer iets aan aandacht weet te winnen is de Patrijs, vroeger ook een algemene vogel, maar inmiddels sterk afgenomen. Patrijzen zijn een beetje stiekem, je ziet ze niet zo snel en ze houden zich vaak op in dichte vegetatie. In de winter, als de akkers kaal zijn, wordt het waarnemen van een Patrijs een stuk makkelijker zeker als er sneeuw ligt. Hun blauwgrijze verendek met bruine en rossige accenten is op een bruine ondergrond perfecte camouflage, maar steekt sterk af tegen een wit sneeuwdek. 

Door heel Nederland proberen verschillende mensen en organisaties zich de laatste jaren in te zetten voor deze soort, waarbij de nadruk vaak ligt op het optimaliseren van de voedselomstandigheden in het leefgebied. Voor de Patrijs lijkt dat vooral te zitten in genoeg kruidenrijke vegetaties; in bermen, langs en op akkers en rommelhoekjes. Deze soort houdt dus niet zo van een opgeruimd boerenland. Gelukkig komt er ook steeds meer oog voor deze zogenoemde kleine landschapselementen die juist een grootschalig agrarisch landschap leefbaar maken voor onze prachtige akkervogels. In het Vechtpark kun je de Patrijs nog tegenkomen; als je goed let op steenvormige structuren hobbelt er vanzelf eentje weg die toch een vogel blijkt te zijn.

Tekst: Sylvia de Vries
Foto: Ron Goosselink