Soort van de maand

Gedurende 2023 wordt er elke maand een dier, plant of paddenstoel uit de gemeente Hardenberg in het zonnetje gezet. Op deze website en op de FB-pagina van Natuur in Hardenberg wordt deze dan vermeld (www.facebook.com/groups/NatuurInHardenberg).

Het soort van de maand-project is tot stand gekomen met medewerking van
Natuur in Hardenberg, NICHE en De Toren.
In november is de kijker gericht op…..bladmijnen ....

Bladmijnen
Valt het je weleens op dat er in het blad van diverse planten “figuurtjes” te zien zijn, doordat het blad lichter of donkerder is in een bepaalde vorm? Regelmatig worden die patronen gemaakt door de rupsen van insecten.

Net als de huid van mensen bestaat een blad uit verschillende lagen. In één van die lagen zitten voornamelijk bladgroenkorrels, die zorgen dat de plant energie uit zonlicht kan halen. Sommige insecten, zoals vrij veel micronachtvlinders, maar ook vliegen, kevers en bladwespen maken bladmijnen. Ze eten daarbij als rups van het middelste deel van het blad. Daarmee zitten ze als piepkleine rupsjes beschermd tegen de invloeden van buitenaf en kunnen ze rustig eten en groeien.

Er zijn rupsjes die een hele duidelijke gang eten door het blad of juist dat ze alleen in een rondje om zich heen eten. Ook zijn er weer vlinders die er met spinsel voor zorgen dat de bladrand omgevouwen wordt of juist een combinatie van die kenmerken. Het rupsje groeit steeds meer en daarbij laten ze ook poep achter in de bladmijn.



Tenslotte speelt de soort plant waarop de bladmijn te vinden is, een zeer belangrijke rol om erachter te komen welke soort het is. Met de combinatie van diverse kenmerken is er in de meeste gevallen te achterhalen welk soort insect zich als rups in de bladmijn bevindt. Een goed voorbeeld is de mijn van een zigzagbeukenmineermot. Daarbij zit het rupsje in een beukenblad en maakt het een zigzaggend gangetje door het blad.

Bijzonder is dat sommige microvlinders er in samenwerking met bacteriën voor kunnen zorgen dat een afstervend blad nog steeds een groene plek houdt. Daardoor kan het voorkomen dat je een afgevallen blad in herfstkleuren ziet, maar die dan toch nog een groene plek heeft. Daar kan ook nog zomaar een rupsje in zitten, die in dat groene deel van het blad nog kan blijven eten. Dus mocht je deze herfst nog genieten van de fraaie herfstkleuren, zoek dan ook eens naar de bijzondere leefwijze van deze insecten.

Tekst: Jari Kampjes
Foto: Ron Goosselink