Soort van de maand

Gedurende 2023 wordt er elke maand een dier, plant of paddenstoel uit de gemeente Hardenberg in het zonnetje gezet. Op deze website en op de FB-pagina van Natuur in Hardenberg wordt deze dan vermeld (www.facebook.com/groups/NatuurInHardenberg).

Het soort van de maand-project is tot stand gekomen met medewerking van Natuur in Hardenberg, NICHE, De Toren en omroep NOOS. In mei is de kijker gericht op …..zweefvliegen….

Zweefvliegen
Wanneer je een kleiner insect bijna stil in de lucht ziet hangen als een kolibrie, dan is de kans groot dat je te maken hebt met een zweefvlieg. Met soms wel 300 vleugelslagen per seconde kan de vlieg stilhangen in de lucht, maar ook snel de richting in de vlucht veranderen. Er zijn vele soorten zweefvliegen die in Nederland voorkomen, wel meer dan 360 verschillende soorten zijn ooit binnen de landsgrenzen gezien. Sommige zijn erg onopvallend en zijn moeilijk van “gewone” vliegen te onderscheiden. Er zijn echter ook veel soorten die juist veel op gevaarlijkere insecten lijken, zoals wespen, zodat insecteneters niet zo snel toehappen. Een pluimwoudzwever lijkt bijvoorbeeld sterk op een akkerhommel, maar kan niet steken. Als een vogel zo'n zweefvlieg ziet, dan denkt hij vanwege de kleuren dat het insect zou kunnen steken, en gaat het snel op zoek naar een ander hapje. 

Een belangrijk verschil met hommels is dat een zweefvlieg altijd korte antennen op de kop heeft. Zweefvliegen hebben ook altijd maar twee vleugels, terwijl bijen, hommels en wespen altijd vier vleugels hebben. Vliegen hebben ook alleen maar een tong, en zuigen daarmee nectar en stuifmeel op. Een leven van een zweefvlieg begint als eitje, waaruit een larve komt. Die larve zoekt zijn voedsel om te groeien, maar bij de ene soort eten ze als larve plantendelen, terwijl andere soorten juist weer als rover aan hun voedsel komt. De larve vervelt een aantal keer en zal uiteindelijk zich verpoppen. Daaruit zal dan weer een zweefvlieg verschijnen die op zoek gaat naar voedsel en een partner om mee te paren voor een nieuwe generatie. Sommige soorten zijn heel kieskeurig en komen alleen maar in specifieke gebieden voor en andere soorten kun je in bijna elke tuin met een paar planten wel tegenkomen. Ze zitten graag op composieten en schermbloemen, zoals paardenbloem en fluitenkruid, omdat de nectar van die planten met hun korte tong nog goed te bereiken is. Zweefvliegen zijn dus ongevaarlijk en zeer belangrijk voor het bestuiven van planten. Denk de volgende keer dat je een “gevaarlijke” wesp denkt te zien, nog eens goed of je niet met een vriendelijke zweefvlieg te maken hebt.

Tekst: Jari Kampjes
Foto: Ron Goosselink